Jîna Emînî’nin ahlak polisi tarafından gözaltında katledilmesine karşı ülke çapında protestoların başlamasının 100. gününde gazeteci ve insan hakları aktivisti Nargess Mohammadi Evin Hapishanesinden bir mektup göndererek dünyanın bu protestolar sırasında gözaltına alınan kadınlara yönelik cinsel saldırılara dikkat vermesini istedi.
Mohammadi 2010 yılında 11 yıl hapis cezası almış ve kefaletle serbest bırakıldığı sırada Evin’deki tutsaklara yönelik muameleyi eleştiren bir konuşma yapmasının ardından cezası 16 yıla çıkarılmıştı.
Aşağıda Mohammadi’nin hapishaneden yazdığı mektubun tam metni yer almaktadır.
“Ülkem aylardır yaygın sokak protestolarına, demokrasi ve insan haklarına ulaşmak ve tiranlığa son vermek isteyen halkın büyük bir ayaklanmasına tanık oluyor. Kadınlar bu protesto hareketinde önemli bir rol oynamıştır ve bu zalim ve kadın düşmanı hükümet bu hareketi bastırmaya çalışırken kadınlara yönelik şiddeti de artırmıştır.
Cinsel saldırı tutuklulara karşı yaygın olarak kullanıldı
“Kadınlara baskı ve sindirme aracı olarak cinsel saldırıda bulunmak yeni bir şey değil, ancak son olaylarda tutuklamalar sırasında ve gözaltı merkezlerinde yaygın olarak kullanılıyor. Bu durum beni cinsel saldırıları protesto etmeye ve bunları ortaya çıkarıp durdurmaya itti. Kadınları baskı altına almaya yönelik bu insanlık dışı uygulamayı durdurabilmemiz için dünyayı bilgilendirmemize yardımcı olmanızı rica ediyorum.
“Geçtiğimiz birkaç hafta içinde, son olaylar sırasında tutuklananların bir kısmı Evin’in güvenlik koğuşlarındaki hücre hapsinden, bilinmeyen gözaltı merkezlerinden ve Varamin’deki Qarchak Hapishanesinden Evin Hapishanesinin ortak kadınlar koğuşuna sürgün edildi ve cinsel saldırılarla ilgili şok edici hikâyeler anlattılar.
“Bir ay önce sokakta kaçırılan tutuklulardan biri Evin’deki koğuşumuzun karantinasına sürgün edildi. Genç bir kadın ve tanınmış bir insan hakları savunucusu olan bu kişi, yaşadığı acı verici cinsel saldırı deneyimine rağmen çok yüksek bir moralle, sağlam ve kararlı bir şekilde geldi. Karantinaya girer girmez, kendisine saldıran memuru yazılı olarak hapishaneye şikâyet etti ve gereğinin yapılmasını talep etti.
“Bileklerinde ve karnında morluklar ve yara izleri gördüm. Sokaktaki protestocuların arasından değil, evinden başka bir yere giderken tutuklanmıştı. Yine de tutuklandığında kendisine şiddet uygulandı. Elleri ve bacakları kelepçelendi ve onu hapishaneye götüren araçta başının üzerindeki bir kancaya bağlandı. Bu şekilde asılı dururken memurlar elleriyle onu taciz etmişlerdir. Şikâyeti dikkate alınmamakla kalmadı, protestolarımıza ve koğuşta oturma eylemi yapmamıza rağmen dört gün sonra uzak bir yerdeki Qarchak Hapishanesine sürgün edildi.
“Birkaç gün önce bir dizi tanınmış insan hakları savunucusu Varamin’deki Qarchak Hapishanesinden Evin’deki kadınlar koğuşuna nakledildi. Kadın tutuklular ve protestoculara yönelik taciz ve istismara ilişkin çok sayıda olay anlattılar. Qarchak Hapishanesini ziyaret eden hükümet çalışanlarına bu olaylar anlatılmış ve fiziksel ve sözlü cinsel saldırılara karşı yapılan protestoları birçok kez dinlemişlerdir.
Yetkililer şikayetleri görmezden geliyor
“Örneğin, 9 Aralık’ta yargının insan haklarından sorumlu yardımcısı Kazem Gharibabadi ve daha önce Hayat ol Gheyb ve aralarında Zohreh Elahian’ın da bulunduğu bazı milletvekilleri, tutukluların koşullarını incelemek üzere Qarchak Hapishanesine giderek bu olayları ve şikâyetleri dinlemiş ve bunların takipçisi olacaklarına söz vermişlerdi. Ne yazık ki, soruşturma yapılmadığı gibi, hükümetin radyo ve televizyonu 20:30 programında her şeyi inkâr etti ve Vida Rabbani ve Mozhgan Inanlou’nun da aralarında bulunduğu insan hakları savunucuları protesto edip konunun peşine düştükleri anda, tutukluların sesi duyulmasın diye Qarchak’tan Evin’e sürgün edildiler.
“Sokakta tutuklanan bir kadın iki güvenlik görevlisi tarafından bir motosiklete bindirildi – biri önde sürmek için, diğeri arkada koruma olarak. Yolda bu kadın defalarca tacize ve cinsel saldırıya uğramıştır.
“Bir gösteride tutuklanan bir başka kadın ise Qarchak Hapishanesindeki sorgu hücresinde sorgucu tarafından göğüs bölgesinden fiziksel saldırıya uğramış ve kadın protesto amacıyla bağırmaya başlayınca sorgucu hücreyi terk etmiştir.
Shapur Ceza Soruşturma Merkezi’nde korkunç istismarlar
“Kadınlar genellikle tutuklandıklarında ve daha sonra geçici gözaltı merkezlerinde sokakta sözlü taciz ve cinsel organlara atıflarla sözlü saldırıya uğramaktadır. Kadınlara yönelik fiziksel ve sözlü cinsel saldırıyı mümkün kılan durumlardan biri de kadınların Qarchak Hapishanesinden Shapur Ceza Soruşturma Merkezine gönderilmeleridir. Shapur, Tahran’daki en kötü şöhretli ve dehşet verici gözaltı merkezlerinden biridir ve burada genellikle tutukluları dövdükleri, tavandan sarkıttıkları ve itirafa zorlamak için fiziksel işkence yaptıkları “teknik sorgulamalar” gerçekleştirilir. Buradaki sorgulamalar sırasında önemli sayıda tutuklu hayatını kaybetmiştir.
“Hırsızlık, cinayet ve diğer ağır suçlarla itham edilen tutuklular genellikle “teknik sorgulamalar” için Shapur Merkezine götürülmektedir. Bu da ciddi bir soruyu akla getiriyor: 17 ve 18 yaşındaki kızlar neden Şapur’a götürülüyor?
“Gerçek şu ki, bu saldırıların açıklanması aileleri dehşete düşürebilir, ancak diğer yandan bu suçların açığa çıkarılmaması kadınlara yönelik bu baskıcı yöntemlerin uygulanmaya devam etmesine katkıda bulunacaktır. Bu nedenle, İran’da kadın aktivistlere, savaşçılara ve protestoculara yönelik saldırıların küresel düzeyde yaygın ve güçlü bir şekilde rapor edilmesi gerektiğini düşünüyoruz, böylece bunu durdurabilir ve kadınları taciz etme konusunu kadınları geri çekilmeye zorlamak için bir araç olmaktan çıkarıp suçlu hükümeti zayıflatmak ve geri çekilmeye zorlamak için bir araca dönüştürebiliriz.
“Bu noktada, özellikle de hükümetin yoğun baskıları nedeniyle bağımsız insan hakları kuruluşlarının baskı altında olduğu ve çeşitli alanlardaki insan hakları aktivistlerinin gözaltına alındığı ve hapsedildiği mevcut durumda, cesaret, azim ve mücadelenin, medyanın ve insan haklarını destekleyen kurumların ilgisiyle birlikte etkili olacağını ve bir şeyler başaracağını vurgulamak isterim. Güçlü ve bağımsız insan hakları örgütlerinin yokluğunda, medyanın, uluslararası insan hakları örgütlerinin ve küresel kamuoyunun dikkati ve desteği elzemdir.
“Bir insan haklar aktivisti olarak dinci, zalim ve kadın düşmanı bir hükümetten, insan hakları ve özgürlük için mücadele eden bir kadın olarak ve 24 Aralık 2019’da Evin Hapishanesinde cinsel saldırıya maruz kalan bir kadın olarak, İran’ın cesur, dirençli, canlı ve umutlu kadınlarının, hükümetin baskıcı ve şiddet içeren önlemlerine, saldırı ve hatta tecavüz tehlikesine rağmen sokaklara çıkacağımıza ve mücadeleye devam edeceğimize inanıyorum. Zafer anına, yani demokrasinin, barışın, insan haklarının tesis edilmesine ve tiranlığın sona ermesine kadar geri adım atmayacağız.
Aralık 2022
Nargess Mohammadi
Evin Hapishanesi”
