Uzun süredir Katar arabuluculuğunda devam eden ateşkes müzakerelerinin ardından taraflar sürecin olumsuz ilerlediğine ilişkin açıklamalarda bulunmuştu. Hamas açıklamasında müzakerelerde ateşkese varılması için büyük bir sorumluluk ve esneklik gösterdiğini ancak işgal güçlerinin geri çekilme, ateşkes, esirler ve yerinden edilenlerin dönüşüne dair yeni mesele ve şartlar ortaya koyarak antlaşmaya varılmasını imkânsız hale getirildiğini ifade etmiş; Netanyahu’nun ofisi ise bu açıklamayı reddederek Hamas’ı antlaşmanın önüne engeller koymakla suçlamıştı.
Son günlerde aktarılanlara göre yoğunlukla devam eden görüşmelerle ateşkes antlaşmasının olumlu sonuçlanma ihtimali daha ileri bir aşamaya taşındı. Arapça basından El-Arabi el-Cedid gazetesine göre ise Hamas, önceki taslaklar üzerinden defalarca esneklik gösterdikten sonra anlaşmanın mevcut halini kabul etti. İfade edilenlere göre arabulucular tüm Gazze vilayetlerine sınırsız insanî, sağlık ve yardım akışı sağlayabilecek. Anlaşmanın uygulanması ile birlikte sahada yeniden inşa başlayacak.
Bir Hamas temsilcisinin ifadelerine göre ateşkes antlaşmasının son hali tamamlandı. Ateşkesin ilk aşaması İsrail işgal güçlerinin kısmen geri çekilmesini, ikinci aşaması ise İsrail gözlem noktalarının idamesini içeriyor. İfade edilenlere göre mevcut tartışmalar; mahkûm değişim dosyalarının aşamalandırılması, yerinden edilmiş kişilerin geri dönüşü, işgal devletinin geri çekilmesi, yardımların girişi ve bunların uygulanmasına ilişkin takvimle ilgili ayrıntılar üzerinde ilerliyor.
Önerilen antlaşmanın ilk aşamasının 42 gün sürmesi, üzerinde antlaşmaya varılan ancak henüz açıklamayan sayıda Filistinli tutsak karşılığında yaşayan ve ölenleri içeren bir takas anlaşması tartışılıyor. Anlaşma kapsamında serbest bırakılacak 33 esir arasında direnişin geçmiş müzakerelerde dahil etmeyi reddettiği 11 işgal ordusu askeri de bulunuyor.
Geri Dönüşler Üzerine
- Anlaşmanın yedinci gününde, yerinden edilmiş insanların El-Raşid Caddesi üzerinden, Gazze Şeridi’nin güneyinden kuzeyine evlerine dönüşü başlayacak. 22. Günde ise Gazze Şeridi’nin ortasından geçen Selahaddin Din Caddesi üzerinden dönüşlere izin verileceği ifade edildi.
- Geri dönen araçlar uluslararası veya aracı kurumlar tarafından denetlenen tarama cihazları kullanılarak aranacak, yaya olarak dönenler ise aranmayacak.
- Paylaşılan son bilgilere göre tampon bölge oluşturulması ve İsrail’in belirli bölgelerden çekilme zamanına ilişkin netleşmiş bir bilgi henüz paylaşılmazken, Philadelphia ekseninden çekilme zamanlaması hâlâ bir anlaşmazlık konusu.
İşgal medyasından çeşitli kaynakların aktardıklarına göre anlaşmanın tüm rehineleri kapsayacağı bildiriliyor. İsrail’de yayın yapan Maariv gazetesine göre ise Netanyahu takas anlaşmasının koalisyon ortaklarının desteğini almasını ve hükümetin dağılması pahasına gerçekleşmemesini sağlamaya çalışıyor.
İsrail Maliye Bakanı Bazazel Şmotriç, sonuçlandırılmakta olan anlaşmanın İsrail’in ulusal güvenliği için bir felaket olduğunu ifade ederken bu anlaşmanın üst düzey “teröristlerin” serbest bırakılmasının, savaşın durdurulmasının, “kazanımların” silinmesinin bir teslimiyet anlaşması olduğunu ve bunun parçası olmayı reddettiklerini belirtti.
Reuters’ın bir yetkiliye dayandırarak aktardığına göre ise Katar bugün, İsrail ve Hamas’a ateşkes anlaşmasının son taslaklarını teslim etti.
