Zeytinliklerin ve meraların maden faaliyetlerine açılmasını kolaylaştıracak talan yasası Meclis Genel Kurulu’na geldi. Dün gece kanun taslağının ilk dört maddesi Meclis’ten geçti.
Düzenlemeye göre artık ormanlarda bedelsiz maden aranabilecek, stratejik ve kritik maddelere ilişkin acele kamulaştırma yapılabilecek. Söz konusu düzenlemeyle Çevre Kanunu’nun çevresel etki değerlendirilmesini düzenleyen hükmünde değişiklik yapıldı ve “veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” ifadesi kanundan çıkarıldı.
“Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” alınmadıkça projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemeyecek, proje için yatırıma başlanamayacak ve ihale edilemeyecek fakat bu durum teşvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine başvurulmasına da engel olamayacak.
KÖYLÜLER AÇLIK GREVİNDE
Köylüler dün nöbet tuttukları Cemal Süreya Parkı’nda kurdukları “köylü kürsüsü” ile yasa tasarını neden istemediklerine dair açıklama yaptıktan sonra TBMM’nin Dikmen Kapısı’na yürüdü. Dikmen Kapısı’nın önünde açıklama yapan İkizköy Muhtarı Nejla Işık bir ayı aşkın süredir burada olduklarını hatırlatarak yasa tasarının inatla geçirilmesine karşı açlık grevine gireceklerini duyurdu.
Kanunun kabul edilen ilk dört maddesinde yer alan düzenlemeler şunlar:
*Kanundaki ruhsat bedeli tanımında yer alan çevreyle uyum teminatı çıkarıldı, rehabilitasyon bedeli ayrıca düzenlendi.
Yeni düzenlemeye göre yeni ruhsat bedeli tanımı şu:
“Taban bedelinin, ruhsatın yürürlükte kaldığı takvim yılı sayısı, maden grubu, cinsi ve alan büyüklüklerine göre belirlenen katsayılarla çarpılarak, ilgili tablolarda gösterildiği şekilde hesaplanarak her yıl ocak ayının sonuna kadar; arama ruhsatlarında tamamı genel müdürlüğün bütçesine ve işletme ruhsatlarındaysa yüzde 30’u genel müdürlüğün bütçesine, yüzde 70’i ise genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere genel müdürlüğün muhasebe birimi hesabına yatırılması gereken tutar.”
*Düzenlemeye göre özel çevre koruma bölgeleri, Milli Parklar Kanunu’na göre korunan alanlar, sulak alanlar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları, ormanlar, Turizmi Teşvik Kanunu’na göre ilan edilen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri, turizm merkezleri, Kıyı Kanunu’na göre korunması gerekli alanlar, 1’inci derece askeri yasak bölgeler, 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında kalan sit alanlarıyla madencilik amacı dışında tahsis edilen ve Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından uygun görüş verilen elektrik santralleri, organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri, petrol, doğalgaz ve jeotermal boru hatları gibi yatırım alanlarına ait koordinatlar, ilgili kurumlar tarafından Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne bildirilecek.
İlgili kurum görüş bildirmese dahi madene izin verilebilecek
*Ormanlar hariç bu alanlarda ruhsat düzenlenmeden önce Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, ilgili kuruma proje hakkında görüşünü sorarak izin talebinde bulunacak. İlgili kurum, değerlendirmelerini tamamlayarak üç ay içinde izin talebine cevap verecek. Bu süre içerisinde cevap verilmemesi durumunda ilgili kuruma Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce bir ay ilave süre verilecek.
Bu süre sonunda da karar bildirilmezse izin verilmiş sayılacak. Verilen izin, işletme ruhsatına geçiş veya temdit değerlendirmelerinde o alanda devam edecek ancak idarenin projede veya rehabilitasyon projesinde değişiklik talep etmesi mümkün olacak.
Ormanlarda bedelsiz maden aranabilecek
*Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve altyapı tesislerine Orman Kanunu hükümlerine göre Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün talebi üzerine üç ay içinde 24 ay süreyle bedelsiz izin verilecek. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce talep edilmesi halinde izin süresi 12 ay uzatılacak.
*Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce alınan bedelsiz izne ilişkin taahhüt senedi, Orman Genel Müdürlüğüne verilecek ancak verilen bedelsiz iznin işletilmesi, gerçek ve tüzel kişilere devredilmesi veya işlettirilmesi halinde alınması gereken bedeller, Orman Genel Müdürlüğünün özel bütçe hesabına yatırılarak bedelli taahhüt senedi, en geç bir ay içerisinde Orman Genel Müdürlüğü’ne verilecek.
*Bu düzenlemenin yürürlüğe girmesinden önce verilen izinler, ruhsat süresince devam edecek ve altı ay içerisinde Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne devredilecek.
*Arama faaliyeti için izin verilen alanlarda mücbir sebepler ve kısıtlayıcı yasal hükümler hariç işletme faaliyetine de izin verilecek. İzin süreçlerinde mevzuatı gereği alınması gereken kurum görüşleri, çevresel etki değerlendirmesi belgesi gibi belgeler Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce alınacak. Tarım ve Orman Bakanlığınca verilen izin, çevresel etki değerlendirmesi yönünden uygun görüş olarak kabul edilecek.
Maden sahasında kültür varlığı bulunur ve maden faaliyeti durursa Kültür ve Turizm Bakanlığı tazminat ödeyecek
*Ruhsat düzenlendikten sonra alan izne tabi hale gelse dahi madencilik faaliyetlerine devam edilecek ancak ruhsat sahasında kültür varlığının tespiti halinde madencilik faaliyetlerine devam edilebilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uygun görüşü aranacak.
*Bakanlığın uygun görüş vermemesi durumunda Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce hesaplanan yatırım giderleri tutarındaki tazminat, lehine kısıtlama kararı verilen idarenin bütçesinden ruhsat sahibine ödenecek.
*Çevresel etki değerlendirmesi işlemleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülecek. Çevresel etki değerlendirmesi sürecinde ilgili kurumlar görüşlerini en geç üç ay içinde verecek. Kurumların ilave süre talep etmeleri halinde en fazla bir ay ek süre verilecek.
*Tüm değerlendirmelerini tamamlayarak bu süreler içinde görüş bildirmeyen kurumun görüşü olumlu kabul edilecek. İzin vermiş kurumlar, çevresel etki değerlendirmesi sürecinde olumsuz görüş veremeyecek. ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı’ alınan madencilik faaliyetleri için ilgili kurum tarafından varsa mali yükümlülükler alınarak, en geç bir ay içinde diğer işlemler tamamlanacak.
Kritik maden aramalarına üstün kamu yararı gerekçesiyle izin çıkabilir
*İlgili kurum tarafından IV. Grupla stratejik veya kritik madenlere izin verilmeyen hallerde sahanın rezerv potansiyeli, yeri, cinsi ve ekonomiye katkısı gibi hususlar dikkate alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yapılacak başvuru üzerine izin hakkında nihai karar, üstün kamu yararı çerçevesinde kurul tarafından verilecek. Kurul, madencilik faaliyeti lehine karar verirse ilgili kurum bir ay içinde izin kararını Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderecek ve ruhsat düzenlenecek.
*Maden Kanunu’nun ‘Stratejik veya kritik madenler’ başlıklı hükmü yeniden düzenleniyor. Buna göre, arz kesintisi veya yüksek fiyat artışı halinde ciddi ekonomik sorunlar veya güvenlik zafiyeti doğabilecek, sanayi üretiminin temel girdilerinden ve yüksek arz riski taşıyan madenler, kritik maden olarak kabul edilecek.
*Ulusal güvenlik ve ekonomik refah için yüksek öneme sahip ve iç veya dış etkenler nedeniyle arzı kısıtlanabilecek madenler, stratejik maden olarak kabul edilecek.
*Stratejik veya kritik madenler, Milli Savunma Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca tespit edilecek.
*Stratejik veya kritik madenlere ilişkin madencilik faaliyetleri için Kamulaştırma Kanunu hükümleri doğrultusunda acele kamulaştırma yapılabilecek.
*Bir önceki yıldaki üretim miktarının yüzde 10’unu geçmemek kaydıyla stratejik veya kritik madenlerin belirli bir oran veya miktarda ruhsat sahiplerince stoklanmasına cumhurbaşkanı karar verilebilecek.
(HABER MERKEZİ)
